Tourniquet
Met ingang van 1 september 2020 wordt het bij het examen Diploma Eerste Hulp mogelijk de tourniquet te laten examineren. We lichten in een aantal nieuwsartikelen toe wat dit betekent voor het examen, hoe de voorbereiding eruit kan zien tijdens het EHBO-onderwijs, maar ook wat het belang is van de tourniquet en hoe dit middel is ontstaan. Vandaag trappen we af met de geschiedenis.
De tourniquet wordt al lange tijd gebruikt, hoewel niet in zijn huidige vorm. Wetenschappers die geneeskunde uit de oudheid bestudeerden hebben in geschriften van 600 voor Christus al aanwijzingen gevonden dat er een ‘tourniquet’ werd aangelegd na een slangenbeet, om zo de verspreiding van het gif door het lichaam te voorkomen.
Binnen de medische wetenschap van de oudheid is men van mening dat de hedendaagse tourniquet zijn oorsprong vindt in de Middeleeuwen, specifiek tijdens de Slag om Vlaanderen (1674). De Franse militaire arts Etienne Morel gebruikte tijdens de veldslag een gevouwen doek die opgespannen kon worden met een staaf door te draaien. Hieruit vloeit ook de benaming ‘tourniquet’ voort: ‘tourner’ is Frans voor ‘draaien’.
Een sprong naar voren in de tijd, de Amerikaanse burgeroorlog (1861-1856), laat zien dat er veel aan het concept van de tourniquet is veranderd. Was het eerder nog een opgedraaide lap stof, tijdens de burgeroorlog ontstonden er verschillende ‘modernere’ varianten die al veel lijken op de hedendaagse tourniquet. Onderstaande afbeelding laat deze modellen zien.
Rondom 1900 ontwierp dr. Rudolph Matas een nieuw apparaat genaamd de ‘Matas Compressor’. Deze klem kon de slagader bij het kruis in het dijbeen volledig afsluiten. Vandaag de dag bestaat hiervan een moderne variant genaamd ‘The Croc’, speciaal om grote bloedingen vanuit de lies af te sluiten.
Tegenwoordig zijn er wetenschappelijk ontwikkelde tourniquets met een stevige verweven band en klittenband. De breedte van de band zorgt ervoor dat er gelijkmatig rond het volledige lichaamsdeel druk wordt uitgeoefend. Ook zijn de hedendaagse tourniquets eventueel met één hand te bedienen, waardoor een slachtoffer hem in geval van nood bij zichzelf kan aanleggen. Onderstaande video laat heel duidelijk zien hoe een tourniquet aangelegd dient te worden. Uiteraard is deze video alleen niet voldoende en is het volgen van een cursus van levensbelang.